विचार

काठमाडौं । नेकपा बहुमत निकट अखिल नेपाल जनसांस्कृतिक महासङ्घ केन्द्रीय समितिले आइतबार काठमाडौँकाे  संवाद डबलीमा २५ औँ सांस्कृतिक प्रतिरोध दिवसका मनायकाे छ। महासंघले २०५५ साल चैत ५ गते काभ्रेपलान्चोक जिल्लाकाे अनेकाेटमा तत्कालीन राज्य पक्षवाट  प्रगतिशील र क्रान्तिकारी सात जना जनकलाकारहरुकाे सामुहिक हत्या काे स्मृतिमा प्रतिरोध दिवश मनाउदै आईरहेकाे छ  । २०३८ सालमा पारिजात काे नेतृत्वमा स्थापना भयकाे जन साँस्कृतिक महासंघ २०४८ सालमा कृष्ण सेन ई्च्छुकले नेतृत्व समाले पछि महासंघ क्रियाशिल हुँदै विभिन्न उत्तारचढापकाे बिचवाट आज ४१ ओैँ वर्षमा आईपुगेकाे र  हाल सम्मा महान साँस्कृतिक याेद्दा कृष्णसेन इच्छुक ,हष्त बहादुर शाहि , च्याङवा लामा , चुनु गुरुङ , जयन्ता घर्ती रमा  लगायत १सय ७० जना भन्दा बढि साँस्कृतिक कर्मिहरुले  बलिदान गर्नुभयकाे र उहाहरुकाे स्मृतिमा उहाहरुका सपनाहरूकाे सिढि निर्माणका लाग...

२०५५ साल चैत ५ गते अखिल नेपाल जनसांस्कृतिक महासङ्घका केन्द्रीय सदस्य च्याङ्बा लामासहित चिनीमाया तामाङ, गुम्बासिं तामाङ, सुभद्रा सापकोटा, डम्बर श्रेष्ठ, निर्मला देवकोटा र मञ्जु कुँवर मादल, बाँसुरी, हार्मोनियम बोकेर काभ्रेपलान्चोक जिल्लाको अनेकोटमा पुगे । उनीहरू अनेकोटकै एक घरमा बसे । भोक, थकाइ र अनिंद्राका बिच पनि उनीहरूले त्यहाँ गरिबी, उत्पीडन र उन्मुक्तिको गीत गाए । गीत टुङ्ग्याउन नपाउँदै एमालेको सुराकीमा गएका प्रहरीहरूले जनताका कलाकार बसेको घरलाई घेरा हालेर अन्धाधुन्द गोली बर्साउन थाले । ताकेरै जनताका कलाकारको छाती फोडियो । रगतको भेल बग्यो । जनकलाकारका मादल फुटाइयो, बाँसुरी भाँचियो, गितारका तारहरू छिनालियो अनि घरमा आगो लगाइयो । जनताका कलाकारहरूले फासिस्ट सत्ता र तिनका मतियारका विरुद्ध यथासक्दो प्रतिरोध पनि गरिरहे । रक्तमुछेल जनकलाकारहरू दन्कँदो आगोका लप्काका बिच पनि महान् जनयुद्ध जिन्दाव...

काठमाडौं  । सरकारले सार्वजनिक गरेको शहीदको सूचीमा जिउँदा मान्छेको पनि नाम समावेश भएको पाइएको छ । डोटीको बडीकेदार गाउँपालिका–२ (साविकको बर्छैन गाउँ विकास समिति–८) का ५९ बर्षीय चक्रबहादुर मटेलीको नाम शहीदहरुको सूचीमा छ । फागुन १५ गते सरकारले सशस्त्र बिद्रोहका साथै विभिन्न आन्दोलनका क्रममा ज्यान गुमाएका व्यक्तिहरुलाई सम्मान स्वरुप शहीद घोषणा गर्ने निर्णय गरेको थियो । फागुन २९ गते प्रकाशित राजपत्रमा जिउँदा व्यक्ति मटेलीलाई पनि शहीदको सूचीमा राखिएको छ । डोटी जिल्लाबाट शहीद घोषणा गरिएका ६३ जनामध्ये मटेलीको नाम ४२ औं नम्बरमा छ । राजपत्रमा २०५९ साल बैशाख १९ गते मटेलीको मृत्यु भएको उल्लेख छ। मटेली २०५९ साल वैशाख १९ गते बर्छैनको छेडामा तत्कालीन शाही नेपाली सेनाले गरेको आक्रमणमा परी घाइते भएका थिए । उनको घाँटी, मुख र पाखुरामा गोली लागेको थियो । उनी भन्छन् ‘मलाई मर्‍यो भनेरै छोडेका हुन...

काठमाडौं ।धर्मेन्द्र बास्तोला नेतृत्वको नेकपा (बहुमत),माेहन वैद्य नेतृत्वको  नेकपा (क्रान्तिकारी माओवादी),राम नारायण पाल नेतृत्वको  माओवादी कम्युनिस्ट पार्टी नेपाल र गाेपाल किराँती नेतृत्वको  नेकपा (माओवादी)ले शान्ति प्रक्रिया र सङ्क्रमणकालीन न्याय व्यवस्थापन’ विषयमा अन्तरक्रिया गरेका हुन । शनिवार काठमाडौं काे अनामनगर स्थित संवाद डब्बलीमा संचालित कार्यक्रममा क्रान्तिकारी माओवादीका स्थायी कमिटि सदस्य सि पि गजुरेल , नेकपा बहुमतका संयोजक  धर्मेन्द्र बास्ताेला ,नेकपा ( माओवादी )का अध्यक्ष गाेपाल पाेखरेल, माओवादी कम्युनिस्ट पार्टी नेपालका महासचिव रामनारायण पाल ले मन्तब्य राख्दै शान्ति प्रक्रिया लाई निष्कर्षमा पुर्‍याउनका लागि न्याय ब्यवस्थापन का लागी सबै पुर्व माओवादीहरु एक हुनु पर्ने र याे दलाल ब्यवस्थाले जसरि सत्यनिरूपण तथा मेलमिलाप आयाेगलाई दुरुपयोग गरेर फेरि द्वन्द्व निम्त्याउन खा...

१० वर्षे सशस्त्र जनयुद्धका क्रममा ज्यान गुमाएका सहिदहरूको नामावली नेपाल राजपत्रमा प्रकाशित भएको छ। मन्त्रिपरिषद बैठकको निर्णय अनुसार राजपत्रमा नामावली प्रकाशित भएको प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको सचिवालयले जनाएको छ। गत फागुन १५ गते बसेको मन्त्रिपरिषद बैठकले जनयुद्धदेखि विस्तृत शान्ति सम्झौताको अवधिसम्म भएका सहिदहरूको नामावली राजपत्रमा प्रकाशित गरी राष्ट्रिय सहिदको मान्यता दिने निर्णय गरेको थियो। मन्त्रिपरिषदको निर्णयपछि गृह मन्त्रालयले ७७ वटै जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा पत्र पठाई सहिदहरूको अभिलेख माग गरेको थियो। ७७ जिल्लाबाट प्राप्त सोही अभिलेखका आधारमा सहिदहरूको नामावली राजपत्रमा प्रकाशित भएको छ। जसमा ८ हजार ३ सय ७१ जनाको नाम समावेश छ । जनयुद्धका सहिदहरूले राष्ट्रिय सहिदको मान्यता पाउनुपर्ने माग बारम्बार उठ्दै आएको भएपछि उनीहरूले राष्ट्रिय सहिदको मान्यता पाउन सकेका थिएनन्।...

चिहानको खोजी !!! युद्धको राप सेलायो, कल्पना भित्रका समाजबादको मान्छेहरु शहर पसे अनि समय शुन्य बन्यो । कतै कतै त्रासका बाछिटाहरुले धमिल्याउथे मस्त सुतिरहेका समुन्द्रका तरङ्ग हरुलाई क्रम भंङ्ग हुन्थ्यो बगरेहरुको मन फेरि लुकाउन खोज्थे हिटलरको स्वभाव । सुनौलो सपनाका आशा बोकायर अबोध बुद्दीहरुलाई गरिबका झुपडीहरुलाई निमुखा मनहरुलाई असरल्ल छोडे चिहानका भट्टीहरुमा । कति धेरै खोजे भक्खरै जिबनको पोथ्रा पलाएका भोलिको आस गरेर बाँचेका निर्दोष आत्माहरुलाई कतै भेटेन र देखेन पनि । बारुदले मरेका जुवाहरु लन्चरले भक्नाअबशेष भित्ताहरु सबै सबै उदीने बाजे बसेको घाम थारी बसन्त तुहिएर झोक्राएको वर र पिपल चौतारी अँधेरी खोलाको पातलंगा जहाँ तही छाँद मारे कतै भेटेन र देखेन पनि । छोरा छोरी फर्कने आशामा हेर्दा हेर्दै बार्दलीका दल्यानहरु कुहियर गली सके सालघारीका केही आदिवासी ...

काठमाडौ/ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी र नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी माओवादी समाजवादी बिच पार्टी एकता हुने भएको छ।महासचिव विप्लव नेतृत्वको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी र कर्णजीत बुढाथोकी (शुसिल) नेतृत्वको माओवादी समाजवादी पार्टी बिच चैत १ गते एकताको घोषणा गर्ने कार्यक्रम रहेको नेकपा स्थायी समिति सदस्य अनिल शर्मा बिरहीले जानकारी दिएका छ्न। काठमाडौको कमलादीस्थित प्रज्ञाभवनमा दिउँसो २ बजे पत्रकार सम्मेलन गरि एकताको घोषणा गर्ने जानकारी दिइएको छ। बिचार, राजनीति , कार्यदिशा, संगठन र बर्तमान परिस्थितिको मुल्यांकनमा समान धारणा र बुझाई रहदै आएका यी दुई पार्टी बिच विगतमा सहकार्य र कार्यगत एकता हुँदै आएको थियो।...

चरा र चौपायाँले पनि बास बसेकाे त्याे साँझ , मैले आफ्नै घरमा पनि बास बस्न पाइन फुल टिपेझै कुन बतासले चढाइदियाे कुन ढुङ्गे इश्वरकाे गाेडामा ?? बाेकेर आँखाभरि जलविन्दु आकास, कुन स्वर्गकाे नगरीमा छु म ? महाशय,म एक बेपत्ता नागरिक ! म हराउदा म मात्र हराइन , म सगै आमाबाकाे जवान छाेराे हरायाे जसले नविराइ खुवाउनु थियाे क्षयराेगकाे निशुल्क ओखति म सगै हरायाे । तरुणि श्रीमतिकाे  लाेग्ने जसले किनिदिनु थियाे आउने दशैमा एकसराे धाेति। म सगै हरायो नाबालक सन्तानकाे बाबू जसले भर्ना गरिदिनु थियाे यसैपाली स्कुलमा । महाशय ,म एक बेपत्ता नागरिक मेराे जिन्दगी च्यातिदा संगसंगै च्यातियाे सविधानकाे एउटा पाना सगै च्यातियाे मानवताकाे किस्सा कतै दाेबाटाे र चौबाटाेमा मेरि आमाले छाति पिटिरहेको देख्नु भयाे भने भनिदिनु म एक्लै छैन , याे अदृश्य स्थानमा कतै मेरी श्रीमतीले ढाेका उघारै राखेकि छ भने...

कुनै समय थियो जति बेला कमरेड प्रचण्ड सिङ्गै माओवादी आन्दोलन अर्थात् जनयुद्धका पर्यायवाची थिए । जनयुद्धका आरम्भिक दिनहरूमा प्रचण्ड एउटा रहस्यमयी पात्र पनि थियो तर जनयुद्धको यथार्थले आकार ग्रहण गर्दै जाँदा प्रचण्ड नै जनयुद्ध बन्न पुगे र जनयुद्ध प्रचण्ड बन्यो ! त्यो बेला प्रचण्ड कुनै साधारण व्यक्ति थिएन, बरु सिङ्गो संस्था थियो । अतः प्रचण्ड एउटा विचार थियो, नयाँ संस्कार थियो र अद्भुत मनोबल पनि ! दुई मत छैन– जनयुद्धका तमाम जँघारहरू त्यही बलमा पार गरिएका थिए । जनयुद्धको छालमय प्रभावले पुरानो सत्ता बीस प्रतिशतमा खुम्चिँदै गर्दा असी प्रतिशत गाउँहरूमा जनसत्ता सञ्चालित थियो प्रचण्डपथको विचारद्वारा निर्देशित । सूदखोरी, घूसखोरी, कमिसनखोरी अर्थात् चोरी–चकारीहरू सबै दण्डनीय थिए त्यहाँ जहाँ जनमुक्ति सेनाले रातदिन परेड खेल्थ्यो । जनता आफ्नो सत्ताका मालिक आफैँ थिए । जनताकै छोराछोरी आबद्ध जनमुक्ति सेना जनस...