संस्कृति

ललितपुर । वर्षा र सहकालका देवता मानिने रातो मछिन्द्रनाथको रथयात्रा सुरु भएको छ । रातो मच्छिन्द्रनाथको रथयात्रा वैशाख शुक्ल पक्ष प्रतिपदादेखि सुरु हुने गरेको छ । रातो मच्छिन्द्रनाथ जात्रा ललितपुरको सबैभन्दा लामो जात्रा हो ।  याे जात्रा बिशेष गरि नेवारी समुदायको लागि प्रसिद्ध धार्मिक पर्वका रुपमा पनि लिइन्छ । उक्त जात्रा ललितपुर काे पुल्चोक देखि सुरु भई विभिन्न ठाउमा परिक्रम गरि फेरि तेहि ठाउँमा  पुर्‍याउने चलन रहेकाे बाईयकाे छ । जात्रा सुरुवाती फाेटा हरु: ...

आज बैशाख कृष्णऔँसी अर्थात आजको दिनलाई मातातीर्थ औंशी पनि भनिन्छ । यसैगरी आजको दिनलाई आमाको मुख हेर्ने दिन पनि भनिन्छ, अझ सजिलोका लागि बोलीचालीको भाषामा आमा खुवाउने औँसी पनि भनिन्छ । आजको दिनमा जीवित आमाको दर्शन गरी मीठो खान लाउन दिई, आमालाई मनपर्ने मिष्ठान्न, लुगाफाटो लगायत उपहारद्वारा सम्मान र कृतज्ञता अर्पण गर्ने  सम्मान गरिन्छ भने दिवङ्गत आमाको सम्झनामा तर्पण, पिण्ड दान र श्राद्ध गरी यो पर्व मनाईदै आएको छ । आजको दिनमा मातातीर्थ  सम्झना गरिन्छ । सनातन धर्मले मातापिताको दैनिक दर्शन, पूजन, सेवा, भोजन आदि गराउन अनादिकाल देखि नै सिकाउँदै आएको छ । तर सबै सन्ततिलाई दैनिक रूपमा मातापिताको समिप रहन र उनीहरुको सेवासुश्रूषा गर्न सम्भव नहुने भएकाले त्यही पवित्र कर्मको वार्षिक उत्सवको रूपमा मातातीर्थ औंसी तथा बैशाख कृष्ण औँसीलाई लिइएको हो । भगवान रामले बनाए मातातिर्थ कुण्ड त्रेतायुगमा दशरथ...

काठमाडौं ।सरकारले पाँच वर्ष मुनिका बालबालिकालाई आज भिटामिन ‘ए’ र जुकाको औषधि खुवाउँदैछ । बालबालिकाहरूलाई वैशाख ६ र ७ गते अर्थात् आज र भोलि भिटामिन ए र जुकाको औषधि खुवाउन लागिएको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनाएको छ । मन्त्रालयले आफूलाई पायक पर्ने खोप केन्द्रमा गएर बालबालिकालाई भिटामिन ‘ए’ र जुकाको औषधि खुवाउन अभिभावकहरुलाई आग्रह गरेको छ । आज खान छुटेकाहरुलाई भोलि वैशाख ७ गते खुवाउन सकिन्छ । दुई दिने अभियानमा ६ देखि ५९ महिनाका बालबालिकाहरुलाई भिटामिन ए खुवाइने छ । यसैगरी १ देखि ५ वर्षसम्मका बालबालिकाहरुलाई जुकाको औषधि खुवाइने छ । बालबालिकामा हुनसक्ने स्वास्थ्य जटिलता तथा कुपोषणको जोखिम न्यूनीकरण गर्नका लागि सरकारले २०५० सालदेखि राष्ट्रिय भिटामिन ‘ए’ कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ । जुकाको औषधि भने २०५६ बाट खुवाउन थालिएको हो । सरकारले हरेक वर्ष वैशाख र कात्तिक महिनामा भिट...

काठमाडौं ।सरकारले २०८० सालमा हुने सार्वजनिक बिदाको सूची प्रकाशित गरेको छ। राजपत्रमा प्रकाशित उक्त सूचीमा पृथ्वी जयन्ती र जनयुद्ध दिवसको बिदा पनि समावेश गरिएको छ। दशैंमा पनि एक दिन बिदा थप गरी पाँच दिन बनाइएको छ। अब फूलपातीदेखि द्वादशीसम्म दशैं बिदा दिइनेछ। यसअघि एकादशीसम्म चार दिन मात्र दशैं बिदा दिइन्थ्यो। मन्त्रिपरिषद्को निर्णयानुसार गृह मन्त्रालयले बिहीबार राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी बिदा तथा कार्यालय समय निर्धारण गरेको हो । मन्त्रालयले नववर्ष, उभौली, रक्षाबन्धन, श्रीकृष्ण जन्माष्टमी, घटस्थापना, दशैं (कात्तिक ४ देखि ९ सम्म), तिहार (कात्तिक २६ देखि ३० सम्म), छठ, क्रिसमस, उधौली, तमु ल्होसार, माघी, सोनाम ल्होसार, ग्याल्पो ल्होसार, दुवै इद (इद उल फित्र र इद उल अजहा), महाशिवरात्रि र फागुपर्वमा मुलुकभरि सार्वजनिक बिदा हुने उल्लेख गरेको छ । सम्बन्धित धर्म, संस्कृति भौगोलिक क्षेत्र र स...

जाजरकोट । कुशे गाउँपालिकालाई मदिरा निषेधित बनाउने निर्णय प्रभावकारी बन्दै गएको छ । २०७९ साल असार २८ गते बसेको गाउँ सभाको वैठकले गाउँपालिकालाई मदिरा निषेध बनाउने निर्णय गरेको थियो । उक्त निर्णय प्रभावकारी रुपमा कार्यान्वयन भईरहेको स्थानीय प्रकाश सिंहले जानकारी दिए । ‘गाउँपालिकाले निर्णय गर्नुभन्दा पहिले गाउँघरमा मदिरा सेवन गरी जथाभावी होहल्ला गर्नेको विगविगी धेरै थियो’, उनले भने, ‘अहिले त्यो शान्त भएको छ, पसलहरुमा पनि रक्सीका बोतलहरु पाउन सकिदैन् ।’ गाउँघरमा मदिरा सेवन गरी दिन विताउनेहरु अहिले आफ्नो काममा लागेको देख्दा साह्रै खुशी लागेको सिंहले बताए । गाउँपालिकाले घरेलु मदिरा सँगै ब्रान्डेट मदिरा समेत निधेष गरेको छ । गाउँपालिकाले साह्रै राम्रो निर्णय गरेको कुशे गाउँपालिका – २ का स्थानीय हरि सिंहले बताए । गाउँपालिकाले यसलाई अझै प्रभावकारी रुपमा कार्यान्वयनका लागि पहल गरिरहेको गाउँपालिका ...

काठमाडौं । उत्तर काेरियालि नेता किम इल सुङकाे १११ओैँ शुभ जन्माेत्सव तथा अन्तर्राष्ट्रिय जुछे विचार प्रतिष्ठान स्थापनाकाे ४५ ओैँ वर्ष गाँठकाे अवसरमा नेपाल जुछे विचार प्रतिष्ठानले बुधबार काठमाडौंकाे भृकुटीमण्डपमा रहेकाे नेपाल पर्यटन वाेर्डकाे सभा हलमा जुछे विचार सम्बन्धि राष्ट्रिय गाेष्ठि कार्यक्रममा बाेल्दै कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि नेकपा माओवादी केन्द्र का उपाध्यक्ष तथा पुर्व सभामुख कृष्ण बहादुर महराले जुछे विचार श्रमजीवी जन्ताकाे महान भयकाे कुरा ब्यक्त गरे । सिद्धान्त र ब्यवहारकाे तालमेल नहुनुले नेपाली राजनीति र अवस्था ओेझेलमा परेकाे बताय। महराले थप भने उत्तर काेरियाले छाेटाे समय भित्र महान बिचारकाे बिकाश र प्रयाेग गरेर  साम्राज्यवादी देशलाई चुनाैति दिईरहेकाे  उत्तर काेरिया एक बिशिस्ट महत्त्व बाेकेकाे समाजवादि मुलुक बन्न सफल भयकाले हामिले त्यस देश र त्यस देशका नेता बाट सिक्नु पर्ने कुरा ब...

काठमाडौ । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी बिप्लव निकट श्रमिक समुदाय माेर्चा नेपाल केन्द्रीय समितिकाे आयाेजनामा सि जातीको अवधारणा बिषयक विचार गाेष्ठि कार्यक्रम मंगलबार  कमलादीस्थित प्रज्ञाप्रतिष्ठानकाे भवनमा सम्पन्न भयकाे हाे । कार्यक्रममा प्रमुख बक्ताकाे रुपमा बाेल्दै नेपाल  कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिव विप्लव ले नेपाली समाजमा विद्यमान जातव्यवस्थाको समाधानका लागि नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीद्वारा प्रस्तुत सी जातिको अवधारणा भनेको क्रान्ति , निकास ,नयाँ शुरुवात र एउटा उन्नत सभ्यता निर्माणको अभियान भएको बताए। श्रमिक समुदाय मोर्चा नेपालद्वारा आयोजित बिचार गोस्टीलाई सम्बोधन गर्दै महासचिव विप्लवले – पछिल्ला ४ हजार बर्षको इतिहास जातिय संङ्घर्षकाे  इतिहास हो, यहाँ बर्ग संघर्षको इतिहासको कुरा गरेर मात्रै इतिहास अपुर्ण रहन्छ , भारतवर्षमा विभिन्न जातिहरु बिच संघर्षहरु हुँदै आएका छन , त्यसैले यसलाई निकास र हल ...

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री पुष्पकलम दाहालले सोमबार ललितपुरको जावलाखेलस्थित सदर चिडियाखानाको अवलोकन तथा निरीक्षण गरेका छन् । दाहाल आफ्ना छोरीहरु रेणु र गंगा दाहाल साथै सचिवालयका सदस्यहरूसहित यहाँ आइपुगेका हुन् । दाहालले चिडियाखाना अवलोकन गर्दा कुनै रमझम नै नगरी सामान्य नागरिक सरह भ्रमण गरेको राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका निर्देशक डा. नरेश सुवेदीले जानकारी दिए । यस क्रममा प्रधानमन्त्री दाहालले यसअघि आफू ३० वर्षअघि चिडियाखाना घुमेको स्मरण गरेका थिए । चिडियाखानामा वन्यजन्तुको व्यवस्थापनप्रति प्रधानमन्त्री दाहालले खुसी प्रकट गरेको डा. सुवेदीले जानकारी दिए । अवलोकनका क्रममा उनले बाघ र गैंडा धेरै मनपर्ने उल्लेख गर्दै तिनको बारेमा कर्मचारीहरूसँग सोधखोज गरेका थिए । चिडियाखानामा राखिएका हरेक वन्यजन्तुको बारेमा पनि उनले सोधेका थिए । चिडियाखानामा हाल पाँचवटा बाघ र तीनवटा भाले गैंडा रहेको डा. ...

काठमाडौँ :नेकपा (बहुमत) का केन्द्रीय सदस्य रामचन्द्र बलामीको स्मृति र सम्मानमा पार्टी केन्द्रीय कार्यालयले बुधबार काठमाडौँकाे अनामनगर स्थित संवाद डबलीमा अपराह्न १ बजे  श्रद्धाञ्जली कार्यक्रम सम्पन्न भयकाे छ । पार्टी संयोजक कञ्चन, पार्टी प्रवक्ता सुदर्शन, पार्टी केन्द्रीय कार्यालय सदस्यहरू, दिपक , प्रविण ,सचिवालय सदस्यहरू,  पार्टी नवौँ महाधिवेशन आयोजक समितिका सदस्यहरू, विभिन्न जवस,मोर्चाका प्रमुख, पदाधिकारी र सदस्यहरूले बलामीकाे फाेटामा अविर र पुष्प गुच्छाले श्रद्धाञ्जली प्रकट गरेका थिय । कार्यक्रम काे संचालन प्रवक्ता हेमन्त प्रकाश वलि सुदर्शनले गरेका थिय भने बलामी काे पृष्ठभूमि काे बारेमा कार्यलय सदस्य उदय बहादुर चलाउने दिपक र गुणराज लाेहनि ले बाेल्दै बलामी का क्रान्तिकारी गुण आनिवानि बाट हामी सबैले सिक्नुपर्ने बतायका थिय । पार्टी संयोजक कन्चनले बलामी एक सच्चा क्रान्तिकारी निडर ईमानद...

काठमाडौं । नेकपा बहुमत निकट अखिल नेपाल जनसांस्कृतिक महासङ्घ केन्द्रीय समितिले आइतबार काठमाडौँकाे  संवाद डबलीमा २५ औँ सांस्कृतिक प्रतिरोध दिवसका मनायकाे छ। महासंघले २०५५ साल चैत ५ गते काभ्रेपलान्चोक जिल्लाकाे अनेकाेटमा तत्कालीन राज्य पक्षवाट  प्रगतिशील र क्रान्तिकारी सात जना जनकलाकारहरुकाे सामुहिक हत्या काे स्मृतिमा प्रतिरोध दिवश मनाउदै आईरहेकाे छ  । २०३८ सालमा पारिजात काे नेतृत्वमा स्थापना भयकाे जन साँस्कृतिक महासंघ २०४८ सालमा कृष्ण सेन ई्च्छुकले नेतृत्व समाले पछि महासंघ क्रियाशिल हुँदै विभिन्न उत्तारचढापकाे बिचवाट आज ४१ ओैँ वर्षमा आईपुगेकाे र  हाल सम्मा महान साँस्कृतिक याेद्दा कृष्णसेन इच्छुक ,हष्त बहादुर शाहि , च्याङवा लामा , चुनु गुरुङ , जयन्ता घर्ती रमा  लगायत १सय ७० जना भन्दा बढि साँस्कृतिक कर्मिहरुले  बलिदान गर्नुभयकाे र उहाहरुकाे स्मृतिमा उहाहरुका सपनाहरूकाे सिढि निर्माणका लाग...