बर्दिया :बर्दियाली जन्ताकाे आशाकाे ढुकुटी बनेकाे जब्दीघाट पुलले पायाे सार्थकता। 
बर्दिया जिल्लाको गुलरिया नगरपालिका, बारबर्दिया नगरपालिका र महेन्द्र राजमार्गलाई जोड्ने जीवनरेखा—जब्दिघाट पुल—अन्ततः पुनर्निर्माणकाे चरणमा प्रवेश गरेको छ।
दशकौँको सङ्घर्षका बावजुत बर्दियाली नेताहरु, जनप्रतिनिधिको अथक पहल र मिडियाको निरन्तर खबरदारीपछि नेपाल सरकारले आर्थिक वर्ष २०८२/८३ मा बबई नदीमाथिको यो महत्वपूर्ण पूर्वाधारको पुनर्निर्माण थालनी गर्ने घोषणा गरेको छ। उक्त पुल बन्ने भय पछि बर्दियाली जनतामा आशा र उत्साहको सञ्चार पैदा गरेको छ।
यो कथा सुरु हुन्छ २०६० को दशकमा, जब नेपाल सरकारले गुलरियालाई राष्ट्रिय सडक सञ्जालसँग जोड्ने सपना बुनेर जब्दिघाट पुलको निर्माण योजना अघि बढायो। निर्माणको जिम्मा पप्पु कन्स्ट्रक्सन प्रालिलाई दिइयो, तर प्राविधिक कमजोरी, कमसल डिजाइन र गुणस्तरहीन सामग्रीको प्रयोगले २०७२ सालको बाढीले यो पुललाई सरकारलाई हस्तान्तरण हुनुअघि नै बगायो।
पप्पु निर्माण सेवा निर्माणले गरेको पुल २०७४ साउन २८ मा आएको बाढीले दुई वटा स्पान भाँसिएको थियो । साना सवारीसाधनसँगै स्थानीयहरु पनि सोही भासिएको बाटोबाट आवत-जावत गर्थे। तर २०७९ मा असोज २० गते आएको बाढीले पुलको तीन वटा स्पान बगाएपछि भने स्थानीयहरू काठको डुङ्गामा जोखिमपूर्ण यात्रा गर्न बाध्य छन् ।
पुलसँगै बर्दियाली जनताको आशा पनि भत्कियो। गुलरिया र बारबर्दियाबीचको सम्पर्क विच्छेद भयो, महेन्द्र राजमार्गको पहुँच टाढियो। वैकल्पिक जोखिमपूर्ण बाटो र वर्षायाममा बबई नदी तर्नुपर्ने बाध्यताले जनजीवन कष्टकर बन्यो। व्यापार, कृषि, शिक्षा र स्वास्थ्य सेवामा गम्भीर असर पर्यो।
पुल भत्किएपछि बर्दियाली जनताहरुले दशकाै लामो सास्ती भोगे। यो सास्तीले जनआक्रोशलाई जन्म दियो। स्थानीय बासिन्दाले आन्दोलन, धर्ना र ज्ञापनपत्रमार्फत पुनर्निर्माणको मागलाई सशक्त बनाए। यही सङ्घर्षको अग्रपङ्क्तिमा उभिए प्रतिनिधिसभा सदस्य सञ्जय गौतमले संसदको गल्लीदेखि भत्किएको पुलमुनिसम्म आफ्नो आवाज बुलन्द बनाए।
गौतमको नेतृत्वमा संसदमा बारम्बार उठाइएको आवाजले सरकारलाई झकझकायो। तर, आवाजले मात्र नपुग्दा उनले भत्किएको पुलमुनि आमरण अनसनको कठोर बाटो रोजे। यो अनसनले स्थानीय जनताको समर्थन मात्र होइन, राष्ट्रिय मिडियाको ध्यानसमेत तान्यो। अन्ततः सरकारले बर्दियाली जनताको पीडा सुन्न बाध्य भयो।
जब्दिघाट पुल भत्किनुमा पप्पु कन्स्ट्रक्सनको लापरबाही मुख्य कारक थियो। विशेषज्ञहरूका अनुसार, कमजोर डिजाइन, नदीको बहावको अपर्याप्त अध्ययन र गुणस्तरहीन निर्माण सामग्रीले यो विपत्ति निम्त्यायो। सरकारले पप्पुबाट क्षतिपूर्ति असुल गर्नुपर्ने थियो, तर कानुनी र प्रशासनिक जटिलताले यो प्रक्रिया वर्षौँसम्म अल्झियो।
पप्पु कन्स्ट्रक्सनको विवादास्पद इतिहासले यो मुद्दालाई थप पेचिलो बनायो। सिक्टा सिँचाइ आयोजनालगायत अन्य परियोजनामा पनि आलोचना खेप्दै आएको यो कम्पनीमाथि कारबाहीको माग भए पनि प्रभावकारी कदम चालिएन। यही कारण पुनर्निर्माणको प्रक्रिया लामो समयसम्म अवरुद्ध रह्यो।
आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को बजेटमा जब्दिघाट पुलको पुनर्निर्माणका लागि आवश्यक रकम विनियोजन भएको छ। यो घोषणाले बर्दियाली जनताको दशक लामो प्रतीक्षामा पूर्णविराम लगाउने आशा जगाएको छ। नयाँ डिजाइनमा बबई नदीको बाढी, बहाव र भौगोलिक अवस्थालाई गम्भीरतापूर्वक सम्बोधन गरिएको छ।
नेपाल सरकारले गुणस्तरमा कुनै सम्झौता नगर्ने र विश्वसनीय निर्माण कम्पनी छनोट गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको छ। पप्पु कन्स्ट्रक्सनलाई पुनः ठेक्का नदिइने सम्भावना प्रबल छ। सडक विभागले परियोजनाको अनुगमन र गुणस्तर नियन्त्रणमा विशेष जोड दिने बताएको छ।
नेपालमा पूर्वाधार परियोजनाहरू समयमै सम्पन्न नहुने र गुणस्तरमा लापरबाही हुने समस्या पुरानो रोग हो। जाब्दिघाट पुलको पुनर्निर्माणमा पनि यी चुनौतीहरू कायम छन्। समयमै सम्पन्नता, बजेटको पारदर्शी सदुपयोग, कडा अनुगमन र स्थानीय समुदायसँगको समन्वयले मात्र यो परियोजनाले सार्थकता पाउनेछ।
यो सङ्घर्षको केन्द्रमा छन् सांसद सञ्जय गौतम। उनको अथक प्रयास, संसदमा उठाएको बुलन्द आवाज, र पुलमुनिको आमरण अनसनले जब्दिघाट पुललाई राष्ट्रिय मुद्दा बनायो।उनको नेतृत्वले बर्दियाको यो सङ्घर्षलाई नयाँ उचाइ दिएको छ।
आशाको पुल: बर्दियाको समृद्धिको ढोका
जब्दिघाट पुलको पुनर्निर्माण केवल एउटा पूर्वाधार मात्र होइन, यो बर्दियाली जनताको आशा, सपना र समृद्धिको प्रतीक हो। यो पुलले गुलरिया र बारबर्दियालाई मात्र नजोडेर बर्दिया जिल्लालाई समग्रमा राष्ट्रिय सडक सञ्जालसँग एकाकार गर्नेछ। व्यापार, कृषि, पर्यटन र दैनिक जीवनमा यसले ठूलो परिवर्तन ल्याउने अपेक्षा छ।
जब्दिघाट पुलको इतिहास सङ्घर्ष, आशा र एकताको कथा हो। दशक लामो सास्ती, जनआन्दोलन, र सञ्जय गौतमको नेतृत्वले यो सपनालाई पुनर्जनम दिएको छ। अब यो परियोजनालाई समयमै, गुणस्तरीय र दिगो रूपमा सम्पन्न गर्नु सरकार, निर्माण कम्पनी र स्थानीय समुदायको साझा जिम्मेवारी हो।
जब्दिघाट पुलको पुनर्निर्माणले बर्दियामा विकासको नयाँ अध्याय लेख्ने छ यो केवल पुल होइन, बर्दियाली जनताको जीतको प्रतीक हो।